Ciemnica i Grób Pański 2024

Miejsce przechowywania Najświętszego Sakramentu od końca liturgii Wieczerzy Pańskiej do początku liturgii Męki Pańskiej, w Polsce powszechnie nazywane „ciemnicą”, to tzw. „ołtarz wystawienia”, miejsce adoracji i dziękczynienia Bogu za dar ustanowienia Eucharystii.

Tradycja tworzenia grobów Pańskich w polskich kościołach sięga XIII w. Sprowadzili ją do Polski "Bożogrobcy", czyli Rycerze Grobu Chrystusa. W średniowieczu uznano, że w liturgii Wielkiego Piątku powinno pojawić się miejsce, gdzie będzie możliwość przeniesienia krzyża, przeniesienia Najświętszego Sakramentu.

Zwyczaj ten rozwijał się bardzo powoli. W XVIII wieku w Warszawie był już silnie ukorzeniony, a wraz z nim tzw. "chodzenie do grobów". W Wielki Piątek i w Wielką Sobotę wierni odwiedzali groby Pańskie w poszczególnych kościołach.

Sam król Stanisław August Poniatowski szedł pieszo z Zamku Królewskiego na Starym Mieście aż do Alei Ujazdowskich, gdzie była Kalwaria Ujazdowska z czasów saskich, po drodze nawiedzając wszystkie kościoły. Król czuł się zobowiązany i również chciał świadczyć o swojej pobożności, ponieważ mieszkańcy Warszawy pielgrzymowali do grobów. Nawiedzanie grobów Pańskich rozwinęło się jeszcze bardziej w czasach zaborów, na znak zjednoczenia się z Chrystusem ukrzyżowanym.